PAGERANK

Pagerank teknolojisi Larry Page ve Sergei Brin tarafından 1995 senesinde geliştirilmeye başlandı. O güne kadar arama motorlarının sıralama kriterlerinde içerikler ve meta etiketleri en önemli unsurlardı. Fakat zaman içerisinde önemli ölçüde deşifre olan bu tip algoritmalar hileli seo yapan kişilerce sıklıkla yanıltılmaya başlamıştır.

Larry Page ve Sergei Brin ikilisi bu kısır döngüyü aşacak bir algoritma geliştirme çalışmalarında o dönemde birçok başka siteden tavsiye link alan sitelerin genellikle daha kaliteli ve kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayacak dolu muhtevaya sahip siteler oldukları gerçeğinden hareketle bu hususu ana çıkış noktası olarak ele aldılar. Bu durum özellikle bir arama motorunun algoritmasında yer almadığından ve o zamanlar için linkler genellikle doğal olduğundan bu nokta gerçekten de doğru bir çıkış noktasıydı. İşte PageRank teknolojisi bu şekilde doğmuş oldu.

Sayfa Değeri şeklinde tercüme edebileceğimiz ve Google’ın kısa sürede arama motorları piyasasında en tepeye çıkmasının en önemli sebeplerinden biri olan bu algoritma, bir sayfadan başka bir sayfaya verilen linki o sayfaya verilmiş bir oy olarak değerlendirme esasına dayanır.

Pagerank’in Google tarafından açıklanan resmi formülü:

PR(A) = (1-d) + d (PR(T1)/C(T1) + … + PR(Tn)/C(Tn))

Eşitliğin sol tarafı A sitesinin Pagerank değerini gösterir. Sağ taraftaki değişkenlerin anlamları ise aşağıdaki gibidir.

d (damped down) : Özel bir katsayıyı ifade eder ve 0.85 kabul edilmektedir.

PR(Tn) : Sitesine, linkinizi ekleyen sitenin pagerank değerini ifade eder.

C(Tn): Sitesine, linkinizi ekleyen sitenin, başka sitelere verdiği link sayısıdır.

Bu formülün ilk etapta bize gösterdiği iki husus söz konusudur. İlk husus karşılıklı link değişiminin bir siteye pagerank kazandırmayacağıdır. Alınan bir link ancak karşılıksız olduğunda bir değer ifade etmektedir.

İkinci önemli husus ise backlink aldığınız sayfada başka sitelere verilmiş ne kadar çok backlink varsa sizin payınıza düşecek pagerank değerinin o kadar küçük olacağıdır. Bunun sebebi tahmin edeceğiniz gibi söz konusu sitenin pagerank değerinin tüm linkler arasında bölüşülecek olmasıdır.

İlerleyen zaman içinde hileli seo çalışmalarının PageRank değerini yükseltmek amacıyla backlink konusunda da artmaya başladığını, hatta hileli seo çalışmalarının en önemli ayağı durumuna geldiğini söyleyebiliriz.

Bu sebeple Yahoo, link popülerliğinden ziyade güven katsayısı diye tercüme edebileceğimiz Trustrank adında bir link analiz tekniği geliştirmiştir.

Blackhat seocular ile arama motorları arasındaki bu mücadele bir nevi virüs geliştiricileri ile antivirüs programları üreten firmalar arasındaki mücadeleye benzetilebilir. Bir taraf yepyeni ve daha etkili virüsler üretmeye uğraşırken diğer taraf da bu virüsleri yakalayabilecek virüs programları üretmeye çabalamaktadır.

Aynı şekilde arama motorları da algoritmalarını gün geçtikçe art niyetli kullanıcıların manipülasyon girişimlerinden etkilenmeyecek ve en doğru sonuçları kullanıcılarına sunabilecekleri şekilde geliştirmeye uğraşmaktadırlar. Bu cümleden olmak üzere PageRank teknolojisinin revize edildiğini ve alınan backlinkleri bir değerlemeye tabi tutarak her linki aynı kefeye koymayacak şekilde kullanıldığını söyleyebiliriz. Fakat bu sistem asla yanıltılamaz bir sistem olmadığından, hileli seo yapan seocular bu işte uzmanlaşalı beri sıralamaları belirlemedeki ağırlığı azaltılmıştır diyebiliriz. Fakat günümüzde de PageRank hala önemini korumaktadır.

Bu noktada kafa karışıklığına sebebiyet vermemek için iki noktanın altını çizerek vurgulayalım. İlki backlinkler ile PageRank teknolojisini asla ayrılmaz yapışık ikizler gibi algılamamasının gerektiğidir. Kaliteli backlinkler daha uzun zaman önemini koruyacaktır kanaatindeyim. Fakat bugün örneğin; Google backlinkleri PageRank teknolojisi ile ölçer, yarın Trustrank ile öbür gün daha da gelişmiş bir başka teknoloji ile… Ama sonuç itibariyle kolay kolay backlinklerin devre dışı olması beklenemez. Dolayısıyla biz seo çalışmalarımızda kaliteli ve doğal backlinkler için ciddi bir biçimde çalışmaya devam etmeliyiz.

Bir diğer karıştırılma ihtimali olan husus da, bir aramanızda sıralamada pagerank değeri daha düşük bir sitenin pagerank değeri daha yüksek bir sitenin üstünde çıkması durumuyla karşılaşmanızdır. Bunda şaşılacak bir şey yoktur. Çünkü sıralamayı belirleyen tek şey pagerank değil kitabımızda anlatmaya çalıştığımız tüm faktörlerdir.

PageRank değerleri sürekli olarak güncellenir, fakat Google bu güncellemeleri bize yansıtmaz. İzlenebilir güncellemeler ise ortalama üç ayda bir yapılmaktadır.

TrustRank

Yukarıda da belirttiğimiz gibi backlinklerin arama motorları tarafından sağlıklı bir şekilde analiz edilebilmesinin, hileli seo çalışmaları sebebiyle gittikçe zorlaşması, PageRank teknolojisinin revize edilmesi ile başlayıp, link popülerliğinden ziyade güven katsayısı kavramını ön plana çıkaran TrustRank teknolojisinin doğmasıyla sonuçlanan bir süreci başlatmış oldu.

Bu sistemde bazı güvenilir siteler (Trusted Sites) belirlenir. Bu sitelerden alınan linkler en yüksek değere sahip olmaktadır. Trusted sitelerden link alan sitenin verdiği linkin değeri trusted sitelerden doğrudan alınan linkten daha düşük olmaktadır. Bu yapı bir soy ağacı gibi aşağıya doğru inildikçe alınan linkin değeri de azalmaktadır.

Şimdi de bu teknoloji ile gelen, pagerank teknolojisinde olmayan ya da pagerank teknolojisinde olup da önemi artan kriterlerden bahsedelim.

Alan adı (domain) kiralama süresi: Gelip geçici, spam sitelerin alan adlarını genellikle iki yıldan daha uzun süreler için kiralamadıkları tespitine dayanan bir kriterdir. Bu sebeple imkanınız ölçüsünde alan adınızın (domain) süresini 5 yılın altına düşürmemeye özen gösterin.

Site Yaşı: Sitenin kaç yıldır yayında olduğunu ifade eder. Mesela altı aydır yayına olan sitelere nazaran on yıldır yayında olan sitelere bu teknoloji bir avantaj getirmektedir.

Site erişilebilirlik oranı: Bu kriter sitenizden çok sitenizin barındığı sunucunun kalitesi ile alakalıdır. Bu sebeple sitelerinizi uptime oranı düşük sık sık sitelere erişim sorunu çıkaran sunucularda barındırmayınız. Ayrıca site altyapısının sağlıklı olması da kodlama hataları yüzünden sitenin çökmesi gibi durumlardan korunmak için çok önemlidir.

Güncel ve sağlam kodlama: Sitenizde güncel standartlara uymaya ve sitenizdeki kod hatalarını temizlemeye gayret edin. Özellikle W3C (http://www.w3.org/) standartlarına uyun. Ayrıca arama motoru örümceklerinin sitenizde gezinmesini kolaylaştıracak tedbirleri alın. (Örn: site içi linkleme, sitemap vb.)

Ziyaretçi Sadakati: Kalitesiz ve spam bir siteye ezkaza (örn: hileli seo sebebiyle aldanarak) gelen ziyaretçiler genellikle geldikleri hızla siteden ayrılacaklar ve tekrar gelmeyeceklerdir. Bu kriter bir ziyaretçinin bir siteye tekrar tekrar gelmesini baz almakta ve sıklıkla girilen bir sitenin kaliteli içeriğe sahip olduğunu varsaymaktadır.

Backlink Süresi: Buradaki varsayım da spam ya da her çeşit hileli seo ürünü linklerin kısa ömürlü olduğu varsayımına dayanıyor. Kaliteli bir sitede uzun süre duran bir linki çok yeni bir linkten daha değerli sayıyor (Tabi bunu, konuyu anlatabilmek için bir linke değer katan diğer faktörleri sıfır kabul ederek söylüyoruz) .

Site adıyla arama: Sitenizin site ismi ile çok sayıda aranması; markalaşmış siteler, site ismi ile de aranır mantığından hareketle olumlu bir etkiye sahiptir.